|
|
Zo precies als Van
Dantzig zijn dansers bewegingen geeft die bij hun lichaam horen, zo gaat
hij ook om met woorden.
In een televisieprogramma kreeg Rudi van Dantzig ooit het aanbod dat een
team van deskundigen op zoek zou gaan naar 'zijn verloren soldaat'. Van
Dantzig hoefde alleen maar ja te zeggen. Hij zei nee. Tijd om het boek
weer op de herleesplank te zetten.
Jeroen is elf als
het eten in Amsterdam schaars wordt. Het is 1944 en zijn vader vindt het
beter als hij naar Friesland gaat. Zo belandt het stadse en niet erg dappere
jongetje bij een Friese vissersfamilie. Een heel ander leven en wat een
eenzaamheid om je daar als jochie van de een op de andere dag tussen te
moeten handhaven. Het is niet verbazend dat Jeroen zich af en toe afvraagt
of zijn ouders nog wel van hem houden. Als de post het ook niet meer doet
is het moeilijk vertrouwen te blijven hebben.
Op datzelfde Friese platteland begint de bevrijding en Jeroen ontmoet
Wolt, een Canadese soldaat die hem dwingt tot lichamelijk contact en hem
daarna in verwarring achterlaat. Terug in Amsterdam zoekt Jeroen nog even
door. Vijfendertig jaar later - in 1980, ziet hij opnieuw de nu ouder
geworden bevrijders en denkt terug.
"Groen is 't gras,
groen is 't gras,
Onder mijne voeten,
'k Heb verloren beste vriend,
'k Zal hem zoeken moeten,
Hé daar, plaats gemaakt Voor de jonge dame…"
In veel choreografieën
van Van Dantzig is dit boek terug te vinden. Volgens zijn eigen zeggen
zit het hele verhaal al in zijn eerste choreografie 'Nachteiland' (1955),
maar ook Onder mijne voeten (het kinderversje dat tijdens het lezen van
werkelijk het hele boek door mijn hoofd drensde) gebruikt dezelfde thematiek.
Het verhaal is omgezet in woorden eindeloos veel directer, omdat het woord
direct uit het hoofd door de hand naar het papier gaat en er niet de interpretatie
van de dansers tussen zit. Van Dantzig beschrijft de ontmoeting tussen
Jeroen en de soldaat - ondanks de (ook lichamelijke) pijn als mooi, liefdevol
en eervol. Toch was het niet anders dan het misbruik van een kind door
een volwassene. Het gevolg was dat er in mijn hoofd een scheiding kwam
om het verhaal te accepteren: Wolt werd de dwingende profiteur en Jeroen
bleef zuiver. 'Voor een verloren Soldaat' is nog altijd een pracht van
een boek, met een verhaal dat een diep gevoel onopgesmukt vertelt.
|
|